AZSAYLI XALQLARIN FOLKLORU ŞÖBƏSİ - Oruc Söhrab oğlu Əliyev
Oruc Söhrab oğlu Əliyev 10 noyabr 1949-cu ildə Qazax rayonunun Xanlıqlar kəndində müəllim ailəsində anadan olmuşdur. 1967-ci ildə orta məktəbi, 1974-cü ildə isə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universiteti) filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1974-1979-cu illərdə təyinatla Biləsuvar rayonunun Xırmandalı kənd orta məktəbində Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimi işləmişdir.
1981-1984-cü illərdə AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun aspiranturasında folklorşünaslıq ixtisası üzrə təhsil almışdır. Aspirantura təhsilindən sonra – 1985-1995-ci illərdə AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Mifologiya şöbəsində kiçik elmi işçi, elmi işçi, böyük elmi işçi vəzifələrində çalışmışdır. 1988-ci ildə “Azərbaycan sehrli nağıllarının ideya-bədii xüsusiyyətləri” mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək filologiya elmləri namizədi elmi dərəcəsini almışdır.
1995-ci ildən AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun nəzdində yaradılmış “Folklor sarayı” Elmi-Mədəni Mərkəzində böyük elmi işçi, şöbə müdiri, elmi katib vəzifələrində çalışmışdır.
İki dəfə – 12 dekabr 2005-ci il və 8 yanvar 2010-cu il tarixlərində AMEA Rəyasət Heyyətinin Fəxri fərmanı ilə təltif olunmuşdur.
2010-cu ildə “Folklorşünaslıq” ixtisası üzrə dosent elmi adına layiq görülmüşdür.
2003-cü ildən 2021-ci il dekabrın 21-nə qədər AMEA Folklor İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini vəzifəsini icra etmişdir.
Azərbaycan folklorunun epik janrlarının tədqiqinə həsr olunmuş 3 monoqrafıyası (“Kitabi-Dədə Qorqud” və Azərbaycan folkloru”. Bakı: Elm, 1999; Azərbaycan nağıllarının poetikası. Bakı: Səda, 2001; Azərbaycan nağılları: janr, süjet və obraz problemləri. Bakı: Elm və təhsil, 2019), 90-a yaxın elmi məqaləsi nəşr olunmuşdur.
Folklorun toplanması, tərtibi və nəşr olunması ilə də ardıcıl məşğul olmuşdur. “Azərbaycan folkloru külliyyatı”nın I-X cildlərinin, “Azərbaycan folkloru antologiyası”nın IV, VIII cildlərinin və “Dərbənd folklor örnəkləri”nin toplayıcı-tərtibçilərindən biridir.
14 oktyabr 2022-ci ildə “Azərbaycan nağıllarının poetikası” mövzusunda elmlər doktorluğu dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 23 iyun 2023-cü ildə filologiya elmləri doktoru elmi dərəcəsi almışdır.
Elmi rəhbərliyi altında bir nəfər fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almışdır. 2011-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin, 2016-cı ildən isə Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvüdür.
21 dekabr 2021-ci ildən AMEA Folklor İnstitutu Azsaylı xalqların folkloru şöbəsinin müdiridir.
Ailəlidir, iki övladı var.
Oruc Əliyevin dərc olunmuş elmi əsərlərinin siyahısı
| № | İşin adı | İşin növü | Nəşriyyat, jurnal və s. | İşin həcmi | Həmmüəlliflər |
| 1. | Kitabi-Dədə Qorqud və Azərbaycan folkloru | monoqrafiya | Bakı: Elm, 1999
| 76 s. |
|
| 2. | Azərbaycan nağıllarının poetikası | monoqrafiya | Bakı: Səda, 2001 | 192 s. |
|
| 3. | Azərbaycan xalq nağılları | kitab -toplama və tərtib | Bakı: Örnək, 1991 | 64 s. | tərtibçilərdən biri |
| 4. | Qırxıncı otağın sirri | kitab -toplama və tərtib | Bakı: Yazıçı, 1988 | 100 s. |
|
| 5. | Azərbaycan folkloru an- tologiyası, IV cild. Şəki folkloru | kitab - tərtib | Bakı: Səda, 2000 | 500 s. | tərtibçilərdən biri |
| 6. | Azərbaycan folkloru an- tologiyası, XIII cild. Şəki-Zaqatala folkloru | kitab - tərtib | Bakı: Səda, 2005 | 499 s. | tərtibçilərdən biri |
| 7. | Məmmədhüseyn Təhmasib. Məqalələr | kitab - tərtib | Bakı: Elm, 2005 | 218 s. | tərtibçilərdən biri |
| 8. | Azərbaycan folkloru kül- liyyatı, I cild. Nağıllar
| kitab - tərtib | Bakı: Səda, 2006 | 400 s. | tərtibçilərdən biri |
| 9. | Azərbaycan folkloru kül- liyyatı, II cild. Nağıllar
| kitab - tərtib | Bakı: Səda, 2006 | 400 s. | tərtibçilərdən biri |
| 10. | Azərbaycan folkloru kül- liyyatı, III cild. Nağıllar
| kitab - tərtib | Bakı: Səda, 2006 | 400 s. | tərtibçilərdən biri |
| 11. | Azərbaycan folkloru kül- liyyatı, IV cild. Nağıllar | kitab - tərtib | Bakı: Nurlan, 2007 | 400 s. | tərtibçilərdən biri |
| 12. | Azərbaycan folkloru kül- liyyatı, V cild. Nağıllar | kitab - tərtib | Bakı: Nurlan, 2007
| 400 s. | tərtibçilərdən biri |
| 13. | Azərbaycan folkloru kül- liyyatı, VI cild. Nağıllar
| kitab - tərtib | Bakı: Nurlan, 2007 | 400 s. | tərtibçilərdən biri |
| 14. | Azərbaycan folkloru kül- liyyatı, VII cild. Nağıllar
| kitab - tərtib | Bakı: Nurlan, 2008 | 400 s. | tərtibçilərdən biri |
| 15. | Azərbaycan folkloru kül- liyyatı, VIII cild. Nağıllar | kitab - tərtib | Bakı: Nurlan, 2008 | 400 s. | tərtibçilərdən biri |
| 16. | Azərbaycan folkloru kül- liyyatı, IX cild. Nağıllar | kitab - tərtib | Bakı: Nurlan, 2008 | 400 s. | tərtibçilərdən biri |
| 17. | Azərbaycan folkloru kül- liyyatı, X cild. Nağıllar | kitab - tərtib | Bakı: Nurlan, 2008 | 400 s. | tərtibçilərdən biri |
| 18. | Azərbaycan sehrli nağıl- larında qarı obrazı | məqalə | Azərb.SSR EA Xəbərləri, Ədəbiyyat, dil və incəsə- nət seriyası. Bakı: Elm, 1988, № 1 | s.38-43 |
|
| 19. | Azərbaycan nağıllarında atalar sözü və məsəllər | məqalə | Azərb. SSR EA Xəbərləri, Ədəbiyyat, dil və incəsənət seriyası. Bakı: Elm, 1989, №1 | s. 3-7 |
|
| 20. | Azərbaycan sehrli nağıl- larında ailə probleminə dair qeydlər | məqalə | Azərbaycan folklorşünaslığı məsələləri Bakı: Elm, 1989 | s.18-23 |
|
| 21. | Xalqımızın soykökünü düşünərkən | məqalə | “Kitablar aləmində” jur- nalı. Bakı: 1990, №1 | s. 6-8 |
|
| 22. | Azərbaycan sehrli nağıl- larında bənzətmə və epitet | məqalə | Azərb. SSR EA Xəbərləri, Ədəbiyyat, dil və incəsənət seriyası. Bakı: Elm, 1990, №3 | s.3-7 |
|
| 23. | Mərasimlərimiz | məqalə | “Azərbaycan müəllimi” qəzeti, 1990, 5 oktyabr | 0, 5 ç. v |
|
| 24. | Yaz bayramı | məqalə | “Kitablar aləmində” jur- nalı, 1990, №4 | s. 25-26 |
|
| 25. | Nağıl kompozisiyasında ənənəvi formulların funksiyası | məqalə | Azərb.SSR EA xəbərləri, Ədəbiyyat, dil və incəsə- nət seriyası. Bakı: Elm, 1992, №3-4 | s. 3-8 |
|
| 26. | Nağılda təsvir vasitələ- rinin funksiyası | məqalə | Azərbaycan ədəbiyyatşü- naslığı problemləri (məruzələrin tezisləri). Bakı: Elm, 1993 | s.34-35 |
|
| 27. | Nağılda mübaliğə | məqalə | Gənc ədəbiyyatşünasların Respublika konfransı. Ba- kı: Elm, 1994 | s. 36-37 |
|
| 28. | Şirvan folklor xəritəsində nağıl janrının yeri | məqalə | Azərbaycan folkloru: top- lama, nəşr və tədqiq prob- lemləri. Bakı: Sabah, 1994 | s. 75-81 |
|
| 29. | “Kitabi-Dədə Qorqud” və nağıllar | məqalə | “Kitabi-Dədə Qorqud” məqalələr toplusu. Bakı: Elm, 1999 | s. 137-143 |
|
| 30. | Azərbaycan nağıllarının təsnifi və janr xüsusiy- yətləri | məqalə | Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatına dair tədqiq- lər. VIII kitab. Bakı: Səda, 1999 | s. 57-90 |
|
| 31. | Azərbaycan nağıllarının struktur xüsusiyyətləri və poetik dili | məqalə | Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatına dair tədqiq- lər. IX kitab. Bakı: Səda, 2000 | s. 95-122 |
|
| 32. | Azərbaycan nağıllarının toplanması, nəşri və söy- ləyicilik ənənələri haq- qında | məqalə | “Dədə Qorqud” elmi-ədəbi toplu, Bakı: Səda, 2001, (1) | s. 105-116 |
|
| 33. | Azərbaycan nağılları və Dədə Qorqud | məqalə | “Dədə Qorqud” ensiklo- pediyası, II cild. Bakı: 2000 | s. 42-44 |
|
| 34. | Məhəbbət dastanları | məqalə | “Dədə Qorqud” ensiklo- pediyası. II cild. Bakı: 2000 | s. 207-209 |
|
| 35. | Məişət nağıllarının xü-susiyyətləri | məqalə | “Dədə Qorqud” elmi-ədəbi toplu. Bakı: Səda, 2002/1(2) | s. 114-120 |
|
| 36. | Folklorda çevrilmələrin funksiyası (“Bamsı Beyrək” boyu və nağıllar üzrə | məqalə | Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatına dair tədqiq- lər, X kitab. Bakı: Səda, 2001 | s. 101-115 |
|
| 37. | Güney Azərbaycan nağıllarının süjet və motivlərinə dair | məqalə | Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatına dair tədqiq- lər, XI kitab. Bakı: Səda, 2002 | s. 135-145 |
|
| 38. | Heyvanlar aləmindən bəhs edən nağılların janr özünəməxsusluğu | məqalə | Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatına dair tədqiq- lər, XIII kitab. Bakı: Səda, 2002 | s.73-86 |
|
| 39. | Azərbaycan nağıllarının regional özəllikləri | məqalə | “Dədə Qorqud” elmi-ədəbi toplu. Bakı: Səda, 2002 (2) | s. 129-138 |
|
| 40. | Nağılda oxşar epizod və sehrli hərəkətlərin yeri | məqalə | “Dədə Qorqud” elmi-ədəbi toplu. Bakı: Səda, 2003 (1) | s. 52-57 |
|
| 41. | Müqəddimə | məqalə | Azərbaycan nağılları, V cilddə, təkmilləşdirilmiş II nəşri, I cild, Bakı: Çıraq, 2004 | s. 5-30 | müəlliflərdən biri |
| 42. | Nağıllar | məqalə | Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi, altı cilddə, birinci cild. Bakı: Elm, 2004 | s. 217-240 |
|
| 43. | Atalar sözü və məsəllər | məqalə | Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi, altı cilddə, birinci cild. Bakı:Elm, 2004 | s. 249-263 |
|
| 44. | Tapmacalar | məqalə | Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi, altı cilddə, birinci cild. Bakı: 2004 | s. 264-272 |
|
| 45. | Azərbaycan nağıllarında qəhrəmanın möcüzəli do- ğuluşu motivi | məqalə | “Ortaq türk keçmişindən ortaq türk gələcəyinə” II Uluslararası Folklor Konfransının materialları. Bakı: Səda, 2004 | s. 313-317 |
|
| 46. | Ön söz: Qaynar söz çeş- məsi | məqalə | Azərbaycan folkloru kül- liyyatı, I cild. Nağıllar. Bakı: Səda, 2006 | s. 46-69 | müəlliflərdən biri |
| 47. | Nağılda qız və ya oğlan seçmə motivi | məqalə | Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatına dair tədqiq- lər, XVI kitab. Bakı: Səda, 2005 | s. 30-45 |
|
| 48. | Azərbaycan nağıllarının janr özünəməxsusluqları | məqalə | “Ortaq türk keçmişindən ortaq türk gələcəyinə” III Uluslararası Folklor konf- ransının materialları. Bakı: Səda, 2005 | s. 440-442 |
|
| 49. | Tapmacaların janr xüsu- siyyətləri və nağıllarda yeri | məqalə | Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatına dair tədqiq- lər. XIX kitab. Bakı: Səda, 2006 | s. 17-31 |
|
| 50. | Nağıl və dastanlarımızda oxşar kompozisiya kom- ponentləri | məqalə | Elmi axtarışlar, XXIX ki- tab. Bakı: Səda, 2006 | s. 3-9 |
|
| 51. | Nağıl və dastanlarımızda oxşar motiv və obrazlara dair | məqalə | “Dədə Qorqud” elmi-ədəbi toplu. 2007, №3 | s.44-55 |
|
| 52. | Nağıl mətnlərində söy- ləyicinin rolu | məqalə | Xəbərlər (Humanitar Elmlər seriyası). Bakı: Elm, 2007, №3 | s. 215-224 |
|
| 53. | Azərbaycan nağıllarının janr xüsusiyyətləri | məqalə | Azərb. MEA məruzələri. Bakı: Elm, 2007, №5 | s.190-196 |
|
| 54. | Nağılda adaxlı seçmə | məqalə | “Ortaq türk keçmişindən ortaq türk gələcəyinə” V Uluslararası Folklor kon- fransının materialları. Ba- kı: Səda, 2007 | s. 443-448 |
|
| 55. | Azərbaycan sehrli nağıllarında məkan və zaman | məqalə | Xəbərlər (Humanitar Elmlər seriyası). Bakı: Elm, 2007, №2 | s. 121-132 |
|
| 56. | Nağılda sayların funk- siyası | məqalə | Elmi axtarışlar. Bakı: Nurlan, 2008/ 1 | s. 3-8 |
|
| 57. | Региональные особен ности Азербайджанских сказок | məqalə | Поиск (Казахстан), №2, 2009 | s. 202-206 |
|
| 58. | Система образов Азер- байджанских сказок о животных | məqalə | Культура народов При- черноморья. 173, 2009 | s. 37-40 |
|
| 59. | Семантика превраще- ний в Азербайджанских сказках | məqalə | Вестник. Серия филоло- гическая, Алматы, 2010, №1-2 | s. 219-224 |
|
| 60. | Məişət nağıllarının ob- razlar sistemi | məqalə | Xəbərlər (Humanitar Elmlər Seriyası), Bakı: Elm, 2010, №2 | s. 50-64 |
|
| 61. | Nağılda oxşar motiv və sehrli hərəkətlərin se mantikası | məqalə | Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatına dair tədqiq- lər. XXXII kitab, Bakı: Nurlan, 2010 | s. 18-29 |
|
| 62. | Azərbaycan nağıllarında doğuluş motivinin semantikası | məqalə | Azərb. MEA Məruzələri, Bakı: Elm, 2010, №3 | s. 186-193 |
|
| 63. | Мифологические осо- бенности Азербайджан- ских сказок | məqalə | Материалы IV Международной научно-методической конференции. «Русскоязычие и би (по- ли)-лингвизм в межкультурной коммуникации XXI века: когнитивно-концептуальные аспекты». 21-22 апреля 2011 года, Пятигорск | s. 76-77 |
|
| 64. | Folklorda obrazın ikiləşməsi. | məqalə | “Ulduz” jur., 2012-ci il., № 4 | s. 59-61 |
|
| 65. | Bu günün və sabahın müəllifi | məqalə | “Ədəbiyyat” qəz., 7 oktyabr 2011-ci il | 0.3 m/v | müəlliflərdən biri |
| 66. | Azərbaycan folkloru antologiyası. Borçalı-Qarapa-paq cildi | məqalə | “Kaspi” qəz., 28-30 yanvar 2012-ci il
| 0.5 m/v |
|
| 67. | Epos poetikasının tədqiqi | məqalə | “Ədəbiyyat” qəz., 21 aprel 2012-ci il | 0.5 m/v |
|
| 68. | Lətifələrə həsr olunan tədqiqat | məqalə | “Ədəbiyyat” qəz., 9 iyun 2012-ci il
| 0.3 m/v |
|
| 69. | Folklor janrları içərisində nağılların yeri. | məqalə | Filologiya məsələləri. Bakı: Elm və təhsil, 2013. № 1 | s. 304-310 |
|
| 70. | Qarabağ folklorunda nağıl janrının yeri | məqalə | Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatına dair tədqiqlər, 41-ci kitab. Bakı: Elm və təhsil, 2013 | s. 33-58 |
|
| 71. | Azərbaycan nağıllarında su | məqalə | Filologiya məsələləri. Bakı: Elm və təhsil, 2014, №1 | s. 392-397 |
|
| 72. | Oğuznamə yaradıcılığı yeni araşdırma müstəvisində | məqalə | “Ədəbiyyat” qəz., 26 iyun 2014-cü il | 0.5 m/v |
|
| 73. | Dərbənd folklor örnəkləri, 1-ci kitab | kitab-toplama və tərtib | Bakı: Elm və təhsil, 2014 | 368 s. | tərtibçilərdən biri |
| 74. | Məişət nağıllarında qarşıdurma | məqalə
| “Sivilizasiya” jurnalı. Bakı Avrasiya Universitetinin nəşri, 2015, №4 | s. 52-59
|
|
| 75. | Məişət nağıllarında yalançı pəhləvan | məqalə
| “Sivilizasiya” jurnalı. Bakı Avrasiya Universitetinin nəşri, 2015, №6 | s. 25-33 |
|
| 76. | “Kitabi-Dədə Qorqud” və nağıllar | məqalə | Epos və etnos Beynəlxalq Elmi Konfransın materialları. Bakı: Elm və təhsil, 2015 | s. 276-281 |
|
| 77. | Xalq oyunları və nağıllar | məqalə | “İslam coğrafiyasında və Azərbaycanda xalq oyunları və meydan tamaşaları” mövzusunda Beynəlxalq Elmi Konfransın materialları. Bakı: Elm və təhsil, 2016 | s.198-204 |
|
| 78. | Azərbaycan nağıl və dastanlarında dövlətçiliklə bağlı mərasimlərin izləri | məqalə | Folklor və dövlətçilik. I kitab. Bakı: Elm və təhsil, 2016
| s. 269-306 |
|
| 79. | Janrlararası əlaqə: nağıl və dastan | məqalə | “Dədə Qorqud” elmi-ədəbi toplu, Bakı: Elm və təhsil, 2016, №1 | s. 41-50 |
|
| 80. | Azərbaycan nağılları Məmmədhüseyn Təhmasibin araşdırmalarında | məqalə | “Görkəmli Azərbaycan folklorşünası Məmmədhüseyn Təhmasib” mövzusunda Elmi konfransın materialları. Bakı: Elm və təhsil, 2017 | s. 281-297 |
|
| 81. | Azərbaycan nağıl və dastanlarında ənənəvi formul və vasitələr | məqalə | “Dədə Qorqud” elmi-ədəbi toplu. Bakı: Elm və təhsil, 2017 /2
| s. 36-43 |
|
| 82. | Nağıllar | məqalə | Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi, on cilddə, I cild. Bakı: Elm, 2018 | s.409-431 |
|
| 83. | Atalar sözü və məsəllər | məqalə | Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi, on cilddə, I cild. Bakı: Elm, 2018 | s.475-485 |
|
| 84. | Tapmacalar | məqalə | Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi, on cilddə, I cild. Bakı: Elm, 2018 | s. 486-494 |
|
| 85. | Azərbaycan nağıllarında dövlətçiliklə bağlı görüşlər | məqalə | Azərbaycan Cümhuriyyətinin 100 illiyinə həsr olunan “Folklor kimlik kontekstində” Beynəlxalq Elmi Konfransının materialları. Bakı: Elm və təhsil, 2019 | s. 161-167 |
|
| 86. | Azərbaycan nağılları: janr, süjet və obraz problemləri | monoqrafiya | Bakı: Elm və təhsil, 2019 | 304 s. |
|
| 87. | Azerbaycan masal ve destanlarında geleneksel formül ve araçlar | məqalə | II. Uluslararası Develi – Aşıq Seyrani ve Türk kültürü konqresi, k.3, 2019 | s. 123-128 |
|
| 88. | Проблемы межжанровой связи сказки и эпоса (на материале Азербайджанской литературы) | məqalə | Тамбов: Филологические науки. Вопросы теории и практики, вып. 11, т.2, 2019 | с. 103-108 |
|
| 89. | Стихия воды в азербайджанских сказках | məqalə | Материалы X Международной научно-методической конференции. «Научные исследования в сфере гуманитарных наук: открытия ХХI века», – Пятигорский Государственный Университет: – 19-20 декабря, – 2019 года | с. 9-14 |
|
| 90. | Azərbaycan nağıllarında nar | məqalə | “Azərbaycan narının mul-tidissiplinar funksiyası” Beynəlxalq Elmi Konfransının materialları (Göyçay rayonu, 29 noyabr 2018). Bakı: Elm və təhsil, 2020 | s. 98-108 |
|
| 91. | Azərbaycan nağıllarında meyvələrin mifoloji semantikası | məqalə | Filologiya məsələləri, №5, Bakı: Elm və təhsil, 2020 | s. 195-203 |
|
| 92. | Символика чисел в сказках: три, семь, сорок
| məqalə | Международный электронный научный журнал / ISSN 2308-8079 |
|
|
| 93. | On the symbolism of numbers three, seven and forty in Azerbaijan folk stories. |
məqalə
| Revista Cornado, №78, 2021 | p. 121-126 |
|
| 94. | Naxçıvan nağılçılıq ənənəsi | məqalə | Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatına dair tədqiqlər. Elmi-ədəbi toplu, 2021/2 (57). Bakı: Elm və təhsil, 2021 | s. 14-25 |
|
| 95. | “Dədə Qorqud” eposu Kamran Əliyevun araşdırmaları kontekstində | məqalə | “Kamran Əliyev: tanınmış ədəbiyyatşünas, unudulmaz insan” kitabı. Bakı: Elm və təhsil, 2023, 448 səh. | s.297-302 |
|
